USG zwierząt domowych – jakie schorzenia wykrywa diagnostyka obrazowa?

USG zwierząt domowych wykrywa zmiany w narządach jamy brzusznej, klatce piersiowej oraz w obrębie układu rozrodczego. Badanie pozwala zobaczyć m.in. wątrobę, nerki, śledzionę, pęcherz moczowy, macicę, gruczoł krokowy i serce, a także ocenić, czy występują nowotwory, torbiele, kamienie moczowe, zmiany zapalne czy płyn w jamach ciała. W praktyce USG pomaga szybko zawęzić rozpoznanie, gdy pojawiają się objawy, takie jak ból brzucha, wymioty, trudności w jedzeniu czy podejrzenie krwawienia wewnętrznego.

Przeczytaj również: Jakie są najnowsze trendy w projektowaniu koszy zasypowych?

Jak działa ultrasonografia u zwierząt domowych

Diagnostyka ultrasonograficzna zwierząt wykorzystuje fale ultradźwiękowe odbijające się od tkanek. Głowica przykłada się do skóry po wcześniejszym ogoleniu i nałożeniu żelu poprawiającego przewodnictwo. Obraz powstaje w czasie rzeczywistym, co ułatwia ocenę ruchu narządów, przepływu płynów czy zachowania ścian pęcherza i jelit. Badanie jest nieinwazyjne, nie wykorzystuje promieniowania i zazwyczaj nie wymaga znieczulenia.

Jakie narządy i układy ocenia USG u psów i kotów

USG obrazuje przede wszystkim narządy jamy brzusznej: wątrobę, pęcherzyk żółciowy, śledzionę, nerki, nadnercza, trzustkę, żołądek i jelita, a także pęcherz oraz narządy rozrodcze. W wybranych sytuacjach ocenia się serce (echokardiografia) oraz struktury w klatce piersiowej, jeśli nie zasłania ich powietrze. Dzięki temu możliwe jest zauważenie nieprawidłowości budowy, wielkości, echogeniczności i obecności płynów.

Najczęściej wykrywane schorzenia w USG

USG umożliwia rozpoznanie szeregu nieprawidłowości, które często pozostają niewidoczne w badaniu klinicznym. Poniżej zebrano typowe jednostki chorobowe dla głównych narządów.

• Wątroba i śledziona: ogniska guzowate (łagodne i złośliwe), przerzuty, stłuszczenie, zapalenie, zastój żółci, krwiaki i zawały śledziony.
• Nerki i pęcherz: kamienie moczowe, piasek, torbiele korowe, wodonercze, odmiedniczkowe zapalenie nerek, pogrubienie ściany pęcherza, polipy i guzy pęcherza.
• Trzustka i jelita: zapalenie trzustki, nacieki zapalne, zgrubienia ściany jelit, ciała obce w świetle przewodu pokarmowego, poszerzenia pętli jelitowych, płyn w jamie brzusznej.
• Układ rozrodczy: ropomacicze, ciąża i rozwój płodów, torbiele jajnikowe, zmiany w prostacie (przerost, zapalenie, nowotwory).
• Onkologia: USG w diagnostyce nowotworów pozwala uwidocznić zmiany ogniskowe i rozlane, ocenić ich relacje z otoczeniem oraz wykrywać przerzuty w narządach miąższowych.

Objawy, które wskazują na potrzebę USG

Do pilnych wskazań należą: ból brzucha, twardy lub powiększony brzuch, wymioty i biegunki, brak apetytu, spadek masy ciała, trudności w jedzeniu, zwiększone pragnienie i częstomocz, krwiomocz, podejrzenie krwawienia wewnętrznego, nieprawidłowe wypływy z dróg rodnych, a także nagłe osłabienie. U samic ocenia się też cykl rozrodczy i możliwe powikłania ciążowe. W przypadku zmian skórnych lub guzów tkanek miękkich USG bywa pomocne w ocenie ich rozległości i unaczynienia.

USG w profilaktyce i monitorowaniu leczenia

Profilaktyczne USG u zwierząt starszych zwiększa szansę wczesnego wykrycia chorób nerek, wątroby, śledziony czy układu moczowego, zanim pojawią się wyraźne objawy. Regularna kontrola pomaga śledzić dynamikę zmian, np. torbieli lub łagodnych guzów, oraz reagować na odchylenia, gdy mają jeszcze ograniczony zasięg narządowy.

Rola USG w diagnostyce ciąży i schorzeń rozrodczych

Ultrasonografia umożliwia monitorowanie ciąży i ocenę żywotności płodów, ich ułożenia oraz obecności płynu owodniowego. Wykrywa także ropomacicze, torbiele jajnikowe i nieprawidłowości w prostacie u samców. W sytuacjach nagłych, przy powiększeniu brzucha lub nieprawidłowych wypływach, badanie ułatwia szybkie ustalenie kierunku dalszej diagnostyki.

USG a schorzenia układu ruchu – kiedy ma sens

W układzie ruchu USG służy do oceny tkanek miękkich: ścięgien, mięśni, torebek stawowych i więzadeł. Pozwala zlokalizować krwiaki, ropnie, wysięki i pęknięcia ścięgien. W przypadku dysplazji stawów biodrowych i łokciowych podstawą pozostają zdjęcia RTG; USG bywa badaniem uzupełniającym do oceny struktur okołostawowych lub wykrycia płynu.

Bezpieczeństwo i przygotowanie do badania

USG jest bezpieczne, nie wykorzystuje promieniowania i najczęściej nie wymaga sedacji. Przygotowanie obejmuje ogolenie miejsca badania i nałożenie żelu, aby fale ultradźwiękowe dobrze przewodziły. W badaniach jamy brzusznej pomocna bywa kilkugodzinna głodówka oraz – jeśli nie ma przeciwwskazań – wstrzymanie oddawania moczu przed oceną pęcherza.

Przykładowe sytuacje, w których lekarz kieruje na USG

• Nawracające wymioty lub biegunki, utrata masy ciała, podejrzenie zapalenia trzustki.
• Krwiomocz, częstomocz, bolesne oddawanie moczu – podejrzenie kamieni, polipów lub zapalenia pęcherza.
• Powiększenie brzucha, podejrzenie płynu w jamie brzusznej albo krwawienia.
• Wyczuwalny guz w jamie brzusznej lub tkanek miękkich – ocena rozległości i relacji do narządów.
• Kontrola ciąży, weryfikacja liczby płodów i możliwych powikłań.

Co dalej po USG: interpretacja i kolejne kroki

Wynik USG łączy się z wywiadem, badaniem klinicznym i analizami laboratoryjnymi. Jeśli obraz sugeruje zmianę ogniskową, lekarz może zaproponować celowaną biopsję cienkoigłową pod kontrolą USG w celu oceny cytologicznej. W przypadku zmian w pęcherzu lub nerkach często decydujące są badania moczu i posiew. Dla niektórych chorób przewodu pokarmowego przydatna bywa endoskopia lub badania RTG, a przy chorobach serca – echo serca z dopplerem.

Gdzie wykonać USG zwierząt – informacje praktyczne

Badanie wykonuje się w placówkach weterynaryjnych zajmujących się diagnostyką obrazową małych zwierząt. Przed wizytą warto zapytać o przygotowanie (głodówka, pełny pęcherz, przyjmowane leki) i dostarczyć dotychczasową dokumentację. Jeśli szukasz informacji lokalnych, sprawdź opis usługi USG psa i kota we Wrocławiu na Śródmieściu.